Die lotgevalle van Angie

Donderdag 25 augustus 2016 - Kaapstad, township Imizamo Yethu

Een glimlachende peuter zwaait naar ons van achter het hek. Hij ziet er schattig uit, met zijn gebreide vestje en een ijsmuts op z'n krullen. Er lopen nog vier kleintjes in het huis en allemaal zijn ze vrolijk en in voor een knuffel. Als we bij haar huis aankomen, zegt Angie: 'Letten jullie even op de kinderen, ik ben zo terug.'

Imizamo Yethu - 'onze strijd' - thuis voor 40.000 mensen

Angie woont in Imizamo Yethu, een township ten zuiden van Kaapstad. In de zeventiger jaren is Kaapstad grootschalig 'gezuiverd' van niet-blanke inwoners. Hele zwarte wijken gingen zonder pardon tegen de vlakte. Het was het dieptepunt van de apartheid. We worden rondgeleid door Afrika, een immigrant uit oost Zuid-Afrika. De straatjes zijn nauw en meeste hebben geen asfalt. Hij vertelt: 'De verjaagde bewoners kregen, als ze geluk hadden, een huisje in een township, ver van de stad. Imizamo Yethu is een van die townships. De naam betekent 'onze strijd'. Dit was ooit bedoeld voor de huisvesting van 2500 mensen op 18 hectare land, nu wonen er naar schatting 40.000 en dat aantal stijgt. Vluchtelingen zijn hier een groot probleem. Ze komen overal vandaan en vestigen zich in de townships omdat daar weinig controle is. Door hun komst is er nog minder werk voor de bewoners dan eerst, want de illegalen willen alles doen voor bijna niks.' 

Overal hangen jonge mannen op straat rond. Bij de politiepost haalt een aantal van hen een

Overal hangen jonge mannen rond

'work permit', een papier waarop staat dat ze mogen werken. Illegalen kunnen dat niet. Bijna iedereen probeert werk te vinden in de rijke buitenwijken van Kaapstad. Vroeger werkten de mannen in de visserij. Nu is daar de klad in gekomen. Afrika: 'De zee hier wordt leeggevist door Portugese fabrieksschepen en onze visserij ligt op z'n gat.' De mannen werken nu in de bouw, de vrouwen in de huishouding. Als ze al werk hebben. Bij een stoplicht houdt een jonge vrouw een kartonnen bordje omhoog: 'Hulp in die huishouding aangebied'.

Als Angie terugkomt, blijkt dat ze ons bezoek heeft aangegrepen om even naar de wc te gaan. De huisjes - zij woont in een soort hut van golfplaten - hebben geen sanitair. In de buurt staan een paar groene hokjes: er zijn 7 wc's voor 400 mensen. Wat dat betekent als er iemand ziek is, laat ik aan je eigen inlevingsvermogen over.

Angie

Angie (48) trekt een van de kleintjes op schoot en vertelt: 'Vroeger werkte ik voor een blanke mevrouw, maar toen kreeg ik kanker en werd ontslagen. Om te kunnen leven zorg ik nu voor deze kinderen. Hun ouders werken en ik krijg voor ieder kind 300 Rand per maand (19,50 euro). Gisteren kwam er iemand van de inspectie en die vertelde dat ik niet voor negen kinderen mag zorgen maar maximaal voor vijf.' Haar maandinkomen is op slag gehalveerd.

Het huisje is schoon en gezellig en de kindjes ogen gelukkig. In de hoek hangt een oude Engelse schoolplaat en op een plankje tegen de muur staat een foto van Angie met twee blanke kinderen van een jaar of tien. Zou ze daar vroeger voor gezorgd hebben?

Kind in Imizamo Yethu

Later bezoeken we een kerkje in de township. Hier wordt artwork verkocht en met de opbrengst worden allerlei dingen georganiseerd. Er is ook een klein schooltje. Dertig kleuters zitten aandachtig te luisteren naar de juf en roepen allemaal samen het antwoord als ze wat vraagt. Wat me opvalt is dat al die kleintjes er zo gelukkig uitzien. Veel volwassenen trouwens ook. Op straat groet iedereen vriendelijk en de sfeer is ontspannen. Dat heeft vast ook iets te maken met onze gids, Afrika, die iedereen schijnt te kennen.

Jill Heyes

De Britse Jill Heyes heeft vlakbij de townhip een atelier opgericht waar een aantal vrouwen prachtige dingen maakt van gebruikte theezakjes. Jill vertelt: 'Toen ik hier kwam wonen, zag ik de enorme armoede. Een vriendin van me zei: waarom ga je niet iets voor ze doen? Zij kwam op het idee van die gebruikte theezakjes. Met vallen en opstaan hebben we geleerd om daar allerlei producten van te maken.' Dan, met een knipoog,: 'Ons motto is een uitspraak van Eleanor Roosevelt: "A woman is like a tea bag. You only know how strong she is, when she is put in hot water."' Jill vertelt dat ze samenwerkt met gevangenen die sieraden maken van de doosjes waar de thee in wordt verpakt. Daarnaast zijn deze gevangen groenten gaan kweken waardoor een groep kinderen met HIV (hier een nog steeds veel voorkomende aandoening) nu dagelijks in de gevangenis een gezonde maaltijd kan komen eten. Ook de bejaarden worden niet vergeten. Jill: 'We verzamelen de zeepjes uit het (supersjieke) hotel De Twaalf Apostelen hier vlakbij. Onze oude mensen maken hier weer

Vrouwen van de Tea Bag Factory

nieuwe zeepjes van die we hier verkopen.' Het is om stil van te worden. Hier wordt zoveel goeds gedaan met zo weinig middelen. Als je in de buurt komt (de hop on hop off bus stopt bijna voor de deur, je loopt zo'n 100 meter verder in de rijrichting van de bus en je bent er): ga langs en koop wat spullen. Het is meer dan de moeite waard! 


Lees meer over de tea bag lady op: http://www.tbagdesigns.co.za/about/ en als je in de buurt komt: echt langsgaan, het is de moeite waard! En wil je het werk steunen, maar kom je niet in de township, ga dan naar het Waterfront, daar is ook een winkeltje van tbag designs. Of drink lekker veel thee en stuur de gebruikte zakjes en doosjes op naar:   

Een tas van tbag design

Postal Adress: Tbagdesigsns;P.O Box 26227, Hout Bay, 7872, South Africa
Tel:+27 (0) 21 790 0887
Cell:+27 (0) 83 628 7499
Email:info@tbagdesigns.co.za

Tbagdesigns vlakbij de bushalte Imazamo Yethu van de hop-on hop of bus 

Tbagdesigns zit aan de weg naar Hout Bay, iets voorbij de afslag naar de township (dus niet in de township). Even aanbellen en je wordt binnengelaten.